Հարցազրույց Վահան Շակարյանի հետ, Արմթաբ Թեքնոլոջիս

Սփյուռքահայերը ՏՏ ոլորտում թողարկման համար iTechnology.am-ը զրուցեց Technology and Science Dynamics-ի հիմնադիր Վահան Շակարյանի հետ: Ընկերությունը Հայաստանում գործում է Արթաբ Թեքնոլոջիս անվան ներքո: Կարդացեք հարցազրույցը առաջին հայկական թաբլեթների, ինչպես նաեւ հաջողա հայ ձեռնարկատիրոջ պատմության մասին:
iTechnology.am:  Արմթաբը քայլ առաջ էր ամբողջ հայկական տեխնոլոգիական արտադրության համար: Սակայն նախքան թաբլեթներին անդրադառնալը եկեք զրուցեք Ձեր և Ձեր կարիերայի մասին: Պատմեք մեզ Ձեր պատմությունը: 

Վահան Շակարյան: Ես ծնվել եւ մեծացել եմ Երեւանում Սովետական Միության տարիներին: Այն ժամանակ այդ հասարակարգում դու քիչ բան կարող էիր անել որպես <<ձեռնարկատեր>>: Սակայն այս դրությունը կամաց-կամաց փոխվեց 1980-ականներին Պերեստրոյկայի եւ Հրապարակայնության տարիներին: Այդ ժամանակ ես դարձա Սոցիալական Ինովացիաների սովետական հիմնադրամի խորհրդի անդամ  եւ հիմնադրամի հայկական մասնաճյուղի նախագահը: Հիմնադրամի նպատակն էր ճանաչել եւ զարգացնել սովետական քաղաքացիների ձեռնարկատիրական գաափարները եւ հետո գտնել արտասահմանյան հովանավորներ, հատկապես ԱՄՆ-ից, որոնք կվերցնեին եւ կյանքի կկոչեին ամենախոստումնալից գաղափարները: Հիմնադրամը այնպիսի ուշադրության արժանացավ Միացյալ Նահանգներում, որ այն մասնաճյուղեր բացեց Սան Ֆրանսիսկոյում, Նյու Յորքում եւ Ջունոյում` Ալյասկայում: ԱՄՆ-ում առաջին հովանավորներից էր Ջորջ Սորոսի հիմանդրամը: Մեր ջանքերի շնորհիվ առաջին երկու տարիների ընթացքում ավելի քան 6,000 երիտասարդ մասնագետներ այցելեցին ԱՄՆ տարբեր փոխանակման ծրագրերի շրջանակներում, ներառյալ ֆինանսական, կառավարման եւ լեզվաբանական ոլորտները:

ԱՄՆ տեղափոխվելուց հետո մոտ մեկ տասնամյակ պահանջվեց, որ սովորեի եւ հարմարվեի այս մշակույթին, օրենքներին եւ բիզնես վարելու կանոններին: Մի բան է հովանավորներ գտնել, որոնք քո գաղափարն իրականացնում են քո փոխարեն, մեկ այլ բան է ինքնուրույն անել այդ ամենը: Կնոջս եւ երկու երեխաներիս հետ ես ստիպված էի շատ արագ համակերպվեի ե անեի այն, ինչին լավագույնն էի տիրապետում: Սպորտային բժշկության եւ գիտության մեջ ունեցած իմ կրթությամբ ես կարողացա սպորտային բժշկության եւ վերականգնողական կենտրոն բացել Կալիֆորնիայի Սանտա Բարբարա քաղաքում 1990-ակաների վերջերին: Դա եղավ ԱՄՆ-ում իմ ձեռնարկատիրական կարիերայի սկիզբը: Մոտ ութ տարի առաջ ես ներգրավվեցի ՏՏ բիզնեսի մեջ իմ ընկերոջ` Էրիկ Րայանի միջոցով: Էրիկը խորապես ներգրավված էր եղել այդ ոլորտում հատկապես  փորձագիտական տեխնոլոգիաների մեջ վերջին քսան տարիների ընթացքում: Նա անընդհատ փնտրում էր տաղանդավոր, կրթված ե փորձառու ծրագրավորողների եւ ինժեներների իր տարբեր ձեռնարկությունների համար: Ես ասացի Րայանին, որ Հայաստանը կոչում էին Սովետական Միության <<Սիլիկոնյան հովիտ>>, եւ մինչ օրս էլ այն ունի հզոր ՏՏ ոլորտ բավական մեծ չբացահայտված տաղանդներով: Ես օգնեցի բացահայտել այդ տաղանդներին Հայաստանում եւ բավական լավ կապեր ստեղծեցի ինժեներների եւ այլ ՏՏ մասնագետների հետ: Ես հանդիպեցի շատ ավելի շատ տաղանդավոր եւ պրոֆեսիոնալ մարդկանց, քան երբեւէ պատկերացրել էի: Նրանք օգնեցին մեզ մշակել փորձագիտական տեխնոլոգիաներ իրական ժամանակում եւ բարձր որակով: Այդ ժամանակ մենք հասկացանք, որ ՏՏ ոլորտի համար մեծ ներուժ կա կրթության բնագավառում եւ ԱՄՆ-ում եւ աշխարհում ցանկացած այլ տեղ: Հայ իմնժեներների մեր թիմով Էրիկը եւ ես որոշեցինք սկսել նոր նախագիծ. հայկական թաբլետներ, որոնք նախագծված են հենց կրթության բնագավառում կիրառելու համար: Մենք հասկանում ենք, որ չենք կարող մրցել անյպիսի հզորների հետ, ինչպիսիք են Apple-ը կամ Samsung-ը, սակայն մենք նաեւ գիտակցում ենք. որ մեր տաղանդավոր ինժեներների փոքր թիմով մենք կարող ենք առաջարկել այն, ինչ մյուսները չենք առաջարկել. ձեւափոխման ենթական թաբլեթներ, որ նախագծված են հատուկ կրթական հաստատությունների բյուջեներին եւ կարիքներին համապատասխան: Մենք վստահ ենք, որ մեր բարձր որակավորված ամսնագետներով կկարողանանք որակյալ թաբլեթներ մատուցել համեմատաբար ցածր գնով առանց որակը գցելու: Մեր թաբլեթները Հյուսիսային եւ Հարավային Ամերիկաներում հայտնի են <<Միննո>> բրենդային անունով:
iTechnology.am: Խնդրեմ շարունակեք հայկական թաբլեթների պատմությունը: Ինչ կոմեր ներգարվվեցին: Ինչ տեսլական ունեք այս նոր վենչուրային ձեռնարկության վերաբերյալ:

Վահան Շակարյան: Հայաստանում ազատ տնտեսական գոտու մասին իմանալուց հետո մենք ռազմավարական նշանակության որոշում ընդունեցինք Միննո թաբլեթների գիծը Չինաստանի տեղափոխել Հայաստան եւ միեւնույն ժամանակ նոր բրենդ ձեւավորել Արմթաբ անվանմամբ: Քանզի արդեն Հայաստանում որոշ մասնագետներ ունեինք, այդքան էլ դժվար չէր կայացնել այդ որոշումը: Հավաքումը, ծրագրային մասը եւ PCB նախագծումն ամբողջովին արվում է Հայաստանում, իսկ մյուս մասերը մենք գնում ենք Չինաստանից, Հոնկ Կոնգից եւ Թայվանից: Հայաստանում մեր ինժեներները նաեւ մշակեցին սմարտֆոններ Արմֆոն բրենդային անունով: Մենք այս որոշումը կայացրինք, քանզի տեսանք, որ նախկին սովետական երկրներում մեր հեռախոսներն ու թաբլեթները մեծ ներուժ կարող են ունենալ հատկապես կրթության եւ բիզնեսի բնագավառում կիրառման համար: Ասեմ ավելին, այս երկրներն արդեն ճանաչում են Հայաստանին որպես Տ առաջնորդ մեր տարածաշրջանում եւ սովետական երկրների շրջանակում, այնպես որ սա նույնպես բավական օգտակար է: Մեծ շուկա կա նաեւ Միջին Արեւելքում, որտեղ մենք հավատում ենք, որ կարող ենք դառնալ տեխնոլոգիական առաջատար եւ գոհացնել հաճախորդներին:

Հենց հիմա մենք Երեւանում վերափոխում ենք մեր ատադրության տարածքը եւ նախատեսում ենք պաշտոնապես սկսել մեր արտադրությունը այս տարվա սեպտեմբերին: Մինչ այժմ մենք հավաքել ենք մի քանի թաբլեթներ եւ հեռախոսներ զուտ մարկետինգի համար եւ նվիրատվությւոներ ենք արել հայ-ադրբեջանական սահմանի գյուղերի դպրոցներին:
iTechnology.am: Ինչ կասեք սարքավորումների տեխնիկական հատկությունների մասին: Արդյոք այս տեսանկյունից դրանք շուկայում որակյալ են: 
Վահան Շակարյան: Իչպես նշեցի, մենք ստեղծում ենք ձեւափոխվող թաբլեթներ: Մեր հաճախորդներն են ընտրում իրենց նախընտրելի հատկանիշները: Մենք առաջարկելու ենք Անդրոիդի հիմքով թաբլեթներ, կամ երկուսը մեկում եւ Անդրոիդ եւ Վինդոուս օպերացիոն համակարգերով եւ Ոստան DOS-ով:  Մենք կառաջարկենք երկակի, քառակի եւ ութ միջուկներով թաբլեթներ, որոնք 7, 7.85, 8, 9, 9.7 եւ 10.1 դյույմ չափեր կունենան: Հիշողությունը կլինի 1GB-ից 2GB հիշողության քարտերի 8GB, 16GB, 32GB կամ 64GB հնարավորությամբ: Բոլոր արմթաբերը երկակի կամերաներով կլինեն`  2 մեգապիքսելից մինչեւ 13 մեգապիքսել: ԷկրաններըTN, IPS, կամ ռետինադիսփլեյներ են, ունենք Wifi-ի, 3G-ի, bluetooth-ի, GPS-ի, մինի-HDMI-ի, ֆուլ-HDMI-ի, USB-ի հնարավորություններ, SD քարտի եւ բնիկի հնարավորոթյուններ: Որոշ արմթաբեր կվաճառվեն նաեւ հեռախոսի հնարավորություններով: Մարտկոցները մինչեւ 8000ժ/մամպ: Ձեւափոխման որոշ հատլանիշներ կառաջարկենք այս սեպտեմբերից: Մենք հավատում ենք, որ մեր հաճախորդներին ձեւափոխման հնարավորությունները տալով, մենք բավական մրցունակ կլինենք շուկայում:

Տեսանյութը`  PastNews

iTechnology.am: Ինչ եք կարծում արտադրության որ բաժինը կվաճառեք ներքին շուկայում եւ որ մասը կարտահանեք: Այժմ, երբ Հայաստանը ցանկանում է միանալ Մաքսային Միությանը, արդյոք ռուսական շուկան թիրախային կլինի Հայստանի համար: Ինչ երկրներ եք նախատեսում մուտք գործել, ինչ կասեք Իրանի մասին: 
Վահան Շակարյան: Հայաստանը բոլոր ասպեկտներով սահմանափակ շուկա է ոչ միայն տեխնոլոգիական արտադրանքի համար: Դժվար է այս պահին տոկոսներով խոսել, թե որ մասն ենք տեղում վաճառելու: Անուամենայնիվ նախապես եղած պատվերներից եւ համաձայնություններից ելնելով` մեր արտադրանքի մեծ մասը կարտահանվի: Մենք հավատում ենք որ Հայաստանը շատ բան կարող է առաջարկել ռուսական շուկային: Ռուսաստանը մեծ շուկա է Հայաստանում ստեղծված տեխնոլոգիական եւ այլ բնագավառների արտադրանքի համար: Ես հավատում եմ, որ Մաքսային Միությանը միանալը Հայաստանին կտա մրցունակության առավելություններ, որոնք անհրաժեշտ են իր պրոդուկտները ցածր գնով վաճառելու համար:
Իրանի վերաբերյալ կարող եմ ասել, որ մենք ընթացիկ քննարկումների մեջ ենք իրանցի տարբեր բիզնեսմենների հետ, ովքեր արտահայտել են իրենց հետաքրքրությունը թաբլեթներ գնելու համար: Երկու երկրների երկարատեւ պատմություն ունեցող առեւտրային կապերը հաստատում են, որ մեծ ներուժ կա Իրանում հայկական տեխնոլոգիաները վաճառելու առումով:
iTechnology.am: Դու այժմ գործունեույթւոն եք ծավալում Հայաստանում: Ինչպես որոշեցիք գալ Հայաստան հատկապես նկատի ունենալով Հայաստանում ներդրողի կամ բիզնեսմենի համար առկա ռիսկերը եւ մարտահրավերները: Արդյոք <<Ազատ տնտեսական գոտու>> ծրագիրը  ձեզ առավելություն կտա Չինաստանում պատրաստված սարքավորումների դեմ մրցելու համար: 
Վահան Շակարյան: Իմ կարծիքով այսպես կոչված <<ռիսկերը>> Հայաստանի դեպքում չափազանցված են: Եթե դուք թափանցիկ եք աշխատում Կառավարության հետ, հետեւում եք օրենքներին, ապա Հայաստաում ներդրում անելը շատ ուղիղ եւ կանխորոշվող է: Իհարկե կան արգելքներ, ինչպես Հայաստանում, այնպես էլ նախկին սովետական մյուս հանրապետույթւոններում, քանզի մենք դեռ նոր ենք սկսում հարմարեցնել բաց շուկայի սկզբունքները մեր տնտեսությանը: Այնուամենայնիվ ես իմ փորձից կարող եմ ասել, որ Հայասանի Կառավարությունը ցանկություն ունի օգնել նրանց, ովքեր ուզւոմ ենք ներդրումներ անել Հայաստանոի տնտեսական ոլորտում: Ազատ տնտեսակա գոտին մեկ քայլ առաջ է ներդրողներին բերելու գործում, հատկապես նրանց ովքեր հավատում են,ո ր հայկական տնտեսությունը կդառնա ավելի դինամիկ եւ մրցակցային ժամանակի ընթացքում: 
iTechnology.am: Ինչ խորհուրդ կարող եք տալ սփյուռքահայերին, ովքեր ուզում են տեղափոխվել Հայաստան կամ մասնաճյուղեր բացել մեզ մոտ: 
Վահան Շակարյան: Եկեք Հայաստան բաց սրտով եւ լավ գաղափարներով, եւ դուք նորից կգտնեք ձեր տունը:
iTechnology.am: Պրն Շակարյան, շնորհակալ ենք ձեր պատմության համար: Մենք կհետեւենք հայկական թաբլեթների զարգացմանը եւ մեր ընթերցողներին կներկայացնենք ձեր առաջընթացը Հայաստանում եւ արտասահմանյան շուկայում: